Przychodzi w życiu każdego aplikanta taki dzień, że trzeba spakować walizki.
Aplikant pakuje walizki i rusza. Rusza na bardzo długi i trudny egzaminy tj. egzamin radcowski.
Od tego egzaminu zależy jego dalsza przyszłość zawodowa.
7 lat temu ja również wyruszyłam. Spakowałam walizki i wyruszyłam. Tyle, że nie sama, a z moim Starszym Synem w brzuchu.
CO TO JEST EGZAMIN RADCOWSKI?
Egzamin radcowski to egzamin, który zdaje się po ukończeniu studiów prawniczych i po odbyciu aplikacji (w określonych przypadkach można przystąpić do niego także bez aplikacji).
Egzamin radcowski to ostatnia „przeszkoda” na drodze aplikanta do zostania radcą prawnym.
Jeśli aplikant zda egzamin, to potem zostaje mu już tylko złożyć ślubowanie i uzyskać wpis na listę radców prawnych i oto w końcu po minimum 8 latach nauki często połączonej z pracą, może wykonywać zawód, o którym marzył od dzieciństwa, tudzież który wybrał z innych względów.
Egzamin radcowski polega na sprawdzeniu przygotowania prawniczego osoby przystępującej do egzaminu radcowskiego, do samodzielnego i należytego wykonywania zawodu radcy prawnego.
W JAKIEJ FORMIE JEST PRZEPROWADZANY EGZAMIN RADCOWSKI?
Egzamin radcowski jest egzaminem pisemny. Można go pisać na papierze albo na komputerze.
Egzamin składa się z pięciu części:
część 1 – prawo karne;
część 2 – prawo cywilne lub rodzinne;
część 3 – prawo gospodarcze;
część 4 – prawo administracyjne;
część 5 - zasady wykonywania zawodu lub zasady etyki radcowskiej.
Każda część egzaminu obejmuje rozwiązanie zadania z ww. zakresu prawa, a zadanie to może polegać na napisaniu:
- w przypadku prawa karnego: aktu oskarżenia, apelacji, opinii prawnej;
- w przypadku prawa cywilnego: pozwu, wniosku, apelacji, opinii prawnej;
- w przypadku prawa gospodarczego: umowy, pozwu, wniosku, apelacji, opinii prawnej;
- w przypadku prawa administracyjnego: skargi, skargi kasacyjnej, opinii prawnej;
- w przypadku etyki: opinii prawnej.
Zadanie z każdej części rozwiązuje się w oparciu o akta lub przedstawiony stan faktyczny opracowane na potrzeby egzaminu.
Oznacza to, że egzamin radcowski jest egzaminem praktycznym, odwzorowującym codzienną pracę radcy prawnego – tj. zdający dostaje akta sprawy i na ich podstawie musi dokonać analizy sprawy, a następnie sporządzić określone pismo.
Jak wyglądają zadania na egzaminie radcowskim – możesz zobaczyć tutaj:
ILE TRWA EGZAMIN RADCOWSKI?
Egzamin radcowski trwa 4 dni.
JAK PRZEBIEGA EGZAMIN RADCOWSKI?
dzień 1 – karne – 360 min = 6 godzin
dzień 2- cywilne/rodzinne 360 min = 6 godzin
dzień 3 – gospodarcze 360 min = 6 godzin
dzień 4 – administracyjne i etyka – 480 min = 8 godzin
łącznie: 26 godzin pisania
JAK CZĘSTO ODBYWA SIĘ EGZAMIN RADCOWSKI?
Egzamin radcowski przeprowadza się 1 raz w roku.
KTO OPRACOWUJE ZADANIA NA EGZAMIN?
Zadania na egzamin radcowski są takie same w całej Polsce, czyli niezależnie od tego gdzie się go zdaje – do rozwiązania są identyczne zadania.
Zadania opracowuje zespół do przygotowania zadań na egzamin radcowski, który powoływany jest przez Ministra Sprawiedliwości przed każdym egzaminem (co roku inny). Zespół tworzą 4 radcowie prawni i 4 przedstawiciele Ministra Sprawiedliwości.
Ostateczną treść zadań wraz z opisami istotnych zagadnień ustala zespół większością głosów w obecności co najmniej 5 członków zespołu.
KTO PRZEPROWADZA EGZAMIN?
Egzamin radcowski przeprowadzają komisje egzaminacyjne w składzie 8 członków, powoływane na obszarze właściwości jednej lub kilku okręgowych izb radców prawnych. Członków komisji egzaminacyjnych powołuje się spośród specjalistów z dziedzin prawa objętych egzaminem, których wiedza i doświadczenie dają rękojmię prawidłowego przebiegu egzaminu. W skład komisji egzaminacyjnych wchodzą 4 osoby wskazane przez Ministra Sprawiedliwości i 4 osoby wskazane przez Krajową Radę Radców Prawnych spośród radców prawnych. Komisja egzaminacyjna czuwa nad prawidłowym przebiegiem egzaminu radcowskiego.
PO CO TE WALIZKI?
W trakcie egzaminu radcowskiego zdający może korzystać z tekstów aktów prawnych i komentarzy oraz orzecznictwa. Oznacza to, że zdający może wziąć ze sobą ww. teksty. Ponieważ są to grube książki i jest tego sporo, zdający pakują je do walizek podróżnych i z takimi przychodzą na egzamin. Ponadto na sali zdający ma dostęp do programu prawniczego zawierającego teksty ustaw, komentarze i orzecznictwo w wersji elektronicznej. Czyli egzamin radcowski przebiega w warunkach zbliżonych do tych codziennych warunków pracy radcy prawnego (Klient przychodzi z problemem, radca dysponuje wiedzą oraz dostępem do programu prawniczego, a także całą stertą komentarzy i aktów prawnych w wersji książkowej, a i tak w większości przypadków nie jest w stanie odpowiedzieć „od ręki”, bo musi sprawdzić przepisy, orzeczenia i poglądy doktryny. Bo musi przeanalizować konkretny stan faktyczny. Bo musi napisać pismo/opinię. W codziennej pracy też dzieje się to pod presją czasu – czyli zupełnie jak na egzaminie radcowskim.)
GDZIE SIĘ GO PISZE?
W wydzielonej sali, w warunkach zapewniających samodzielną pracę.
KTO I JAK OCENIA EGZAMIN RADCOWSKI?
Oceny rozwiązania każdego z zadań dokonują niezależnie od siebie dwaj egzaminatorzy.
Przy ocenie biorą pod uwagę w szczególności:
- zachowanie wymogów formalnych,
- zastosowanie właściwych przepisów prawa i umiejętność ich interpretacji,
- poprawność zaproponowanego przez zdającego sposobu rozstrzygnięcia problemu z uwzględnieniem interesu strony, którą zgodnie z zadaniem reprezentuje albo interesu publicznego.
Każdy z egzaminatorów sprawdzających pracę pisemną wystawia ocenę cząstkową i sporządza pisemne uzasadnienie wystawionej oceny cząstkowej.
Ostateczną ocenę z pracy pisemnej dotyczącej danego zadania z części egzaminu radcowskiego stanowi średnia ocen cząstkowych przyznanych przez każdego z egzaminatorów, przy czym:
1) oceny pozytywne to:
a) celująca - jeżeli średnia arytmetyczna wystawionych ocen wynosi 6,00,
b) bardzo dobra - jeżeli średnia arytmetyczna wystawionych ocen wynosi 5,00 lub 5,50,
c) dobra - jeżeli średnia arytmetyczna wystawionych ocen wynosi 4,00 lub 4,50,
d) dostateczna - jeżeli średnia arytmetyczna wystawionych ocen wynosi 3,00 lub 3,50;
2) ocena negatywna - niedostateczna - jeżeli średnia arytmetyczna wystawionych ocen wynosi 2,00 lub 2,50.
Pozytywny wynik z całego egzaminu radcowskiego otrzymuje zdający, który z każdej części egzaminu radcowskiego otrzymał ocenę pozytywną. Czyli żeby zdać egzamin trzeba zdać każdą część. Nie zdaje ten kto otrzymał chociaż jedną ocenę negatywną.
Przykład: 4 oceny pozytywne + 1 ocena negatywna = ocena negatywna
KIEDY MOŻNA PONOWNIE PRZYSTĄPIĆ DO EGZAMINU RADCOWSKIEGO I CZY ZNÓW TRZEBA ZDAWAĆ GO W CAŁOŚCI?
W przypadku nieuzyskania pozytywnego wyniku z egzaminu radcowskiego, zdający może przystępować do kolejnego egzaminu radcowskiego (za rok), z tym że egzamin ten zdaje w całości.
Zatem jeśli zdający zdał cztery części na piątkę i nie zdał jednej części – powtarza za rok cały egzamin – wszystkie pięć części, w tym te z których miał piątki.
CZY JEST MOŻLIWE PRZYSTĄPIENIE DO EGZAMINU RADCOWSKIEGO W CIĄŻY?
Teoretycznie tak. Praktycznie też – jestem tego przykładem (zdawałam ten egzamin w 7 miesiącu ciąży). Czy jest to dobry pomysł by w zaawansowanej ciąży pisać egzamin radcowski? Każdy musi odpowiedzieć sobie sam na to pytanie, a żeby to uczynić trzeba przemyśleć czy będzie się w stanie wysiedzieć w jednym miejscu 26 godzin w ciągu 4 dni. Nie wspominam o stresie jaki to generuje oraz o konieczności wcześniejszego przygotowania się do egzaminu.
Ja do egzaminu przygotowywałam się od października do marca. Od października do grudnia jeszcze pracowałam zawodowo i uczęszczałam w zajęciach na aplikacji oraz zdawałam egzaminy na aplikacji, więc przygotowanie polegało na uczeniu się wieczorami i w weekendy oraz na chodzeniu na kurs przygotowujący do egzaminu i rozwiązywaniu w domu zadań w formie jak na egzaminie. Od stycznia do marca już nie pracowałam oraz byłam już po aplikacji, więc przygotowywanie polegało na całodniowej nauce w domu oraz chodzeniu na kurs przygotowujący.
Wybór zatem był prosty albo zdaję w ciąży i prawie cały okres ciąży przeznaczam na przygotowanie do egzaminu zamiast na wybór ślicznych dziecięcych ubranek. Albo zdaję egzamin za rok – czyli z małym dzieckiem „na stanie”.
Wybrałam opcję pierwszą.
Mając już na uwadze sam przebieg egzaminu, to będąc w ciąży trzeba wziąć pod uwagę także kwestie dość prozaiczne – jak wizyty w toalecie, które w zaawansowanej ciąży odbywają się dość często.
Zgodnie z przepisami egzamin można opuścić jedynie w wyjątkowych sytuacjach, po uzyskaniu zgody przewodniczącego komisji, pod nadzorem członka komisji. Zadanie zostaje przekazane członkowi komisji przed wyjściem. Godzina wyjścia i powrotu zostaje odnotowana na pracy zdającego.
CO JEŚLI KARMISZ PIERSIĄ I CHCESZ ZDAWAĆ EGZAMIN RADCOWSKI?
Zdającej, która karmi piersią przysługują dwie półgodzinne przerwy na karminie w czasie każdego dnia egzaminu, które nie wliczają się do czasu trwania egzaminu. Przerwy mogą być wykorzystane łącznie. Jeśli zdająca karmi więcej niż jedno dziecko, to przerwa trwa 45 min.
***
Aktualnie trwa egzamin radcowski. Dziś zdający przystępują do ostatniej części egzaminu i mierzą się z zadaniami z etyki i prawa administracyjnego. Według danych Ministerstwa Sprawiedliwości, w tym roku wnioski o dopuszczenie do egzaminu radcowskiego złożyło 2164 osoby, w tym 1838 aplikantów i 326 osób uprawnionych z innych tytułów.
Autor:
Paulina Janikowska – Mizera - radca prawny, rodzic, trener i przedsiębiorca.
Na blogu opisuje jak wygląda życie radcy prawnego i rodzica oraz dlaczego i czego radca prawny uczy dzieci (nie tylko swoje), a także to co ma do przekazania rodzicom o prawie i o rodzicielstwie.